Jazda na biegu jałowym - co to oznacza i dlaczego nie należy jeździć „na luzie”

Bieg jałowy, powszechnie nazywany „luzem”, w dużym uproszczeniu oznacza najniższą możliwą prędkość obrotową silnika, która nie powoduje zatrzymania jego pracy. Doprecyzowując – silnik na biegu jałowym musi wytworzyć odpowiednią ilość energii elektrycznej, aby pokonać wszystkie opory wewnętrzne oraz zewnętrzne i przy wsparciu alternatora oraz pompy wody nadal działać równo i stabilnie.

Zazwyczaj jest to około 600-900 obrotów na minutę, w zależności od modelu auta, roku jego produkcji, a nawet przebiegu. Tyle odnośnie teorii. Skoro wiesz już, co to jest bieg jałowy, zastanówmy się, co oznacza jazda na luzie w praktyce i czy warto ją stosować.

Być może zdarzyło Ci się kiedyś jechać z kimś, kto wrzuca bieg jałowy przed czerwonym światłem. To bardzo możliwe, biorąc pod uwagę statystyki, zgodnie z którymi nawet co trzeci polski kierowca jeździ „na luzie”. Dlaczego? Prawdopodobnie po to, żeby zmniejszyć zużycie paliwa. Nie jest to jednak zbyt celowe, ponieważ przerwanie połączenia między silnikiem a kołami nie prowadzi wcale do zatrzymania spalania. Taki sposób myślenia przestał być uzasadniony w latach 90-tych, kiedy odpowiedzialne za zasilanie pracy jednostki napędowej gaźniki zostały zastąpione elektronicznymi wtryskami paliwa.

Jazda na luzie a spalanie

Jeśli chcesz jeździć ekonomiczniej, istnieje znacznie lepszy sposób. W 1997 roku weszły w życie przepisy wymagające od producentów montowania takich sterowników silnika (ang. ECU – Engine Control Unit), które odcinają dopływ paliwa podczas hamowania silnikiem. Aby zwolnić lub stopniowo się zatrzymać bez zużycia choćby kropli benzyny, wystarczy więc toczyć się na biegu bez naciskania sprzęgła. Ważne, żeby biegi redukować po kolei. Wyliczono, że dzięki zastosowaniu tylko tej jednej zasady ecodrivingu na trasie 100 kilometrów w warunkach miejskich można zmniejszyć spalanie nawet o 15%. Nie ważne czy jedziemy na luzie silnikiem diesla czy benzynowym, w obu przypadkach zasada działania jest taka sama.

Oszczędność to tylko jeden z kilku argumentów przemawiających za zrezygnowaniem z jazdy samochodem na luzie. Równie istotne jest bezpieczeństwo. Jeśli zajdzie konieczność nagłego przyśpieszenia, podczas hamowania silnikiem jesteśmy od razu gotowi na wykonanie takiego manewru. Jadąc na luzie, przez naciśnięciem pedału gazu musimy pamiętać o wrzuceniu biegu, co w sytuacji dużego stresu może sprawić niedoświadczonym kierowcom sporą trudność. Co więcej, stopniowe redukowanie biegów oszczędza podzespoły naszego auta - odciążamy klocki i tarcze hamulcowe, tym samym przedłużając ich żywotność.

Zbyt wysokie lub zbyt niskie obroty silnika na biegu jałowym

O ile przy hamowaniu nie zalecamy korzystania z biegu jałowego, o tyle jest on bardzo przydatny podczas oceny pracy silnika. Nierówna prędkość obrotowa „na luzie” może oznaczać usterkę jednostki napędowej, ale należy pamiętać, że nie jest z nią równoznaczna. Zbyt niskie lub zanikające obroty nierzadko występują na przykład w sytuacji zanieczyszczenia układu biegu jałowego, awarii systemu wtryskowego lub czujnika ustawienia przepustnicy. Z kolei zbyt wysokie obroty mogą być wynikiem takiej błahostki jak usterka czujnika temperatury silnika, zużycie filtru powietrza lub nadmierna eksploatacja świec zapłonowych.

„Falowania” nie należy jednak nigdy bagatelizować. Za regulację prędkości obrotowej biegu jałowego podczas swobodnej pracy silnika odpowiada tak zwany silniczek krokowy. Przeciwdziała on dodatkowym obciążeniom motoru, takim jak klimatyzacja, radio oraz oświetlenie. Jeśli dochodzi do utraty energii na skutek zasilania tych urządzeń, silniczek krokowy uzupełnia ją, zwiększając dopływ powietrza do przepustnicy i przeciwdziałając zgaśnięciu auta. Ze względu na swoją funkcję, przy problemach z utrzymaniem właściwych obrotów „na luzie”, to właśnie on brany jest w pierwszej kolejności pod lupę w warsztacie samochodowym. Zanim udamy się do mechanika po prawidłową diagnozę, sprawdźmy czy prędkość obrotowa silnika nie wraca do normy po jego rozgrzaniu.